Wat is dat toch? Dat wat je energie geeft, als eerste moet wijken als je stress hebt? Dat plicht zwaarder weegt dan plezier? Sporten, een boek lezen, een beetje luieren, afspreken met vriendinnen/vrienden, je hobby… het moet wijken voor alles wat moet.⠀
Misschien heb je eigenlijk helemaal geen zin om die laptop open te klappen om ’s avonds nog te werken, maar het lijkt wel of je gedreven wordt door iets dat sterker is dan jezelf. Het moet. Je verantwoordelijkheidsgevoel. Even doorzetten. En als je die laptop toch dichtlaat: schuldgevoel, onrust, een knagend gevoel.
Plicht
Plicht gaat voor plezier, werk gaat voor het meisje, wie niet werkt zal ook niet eten. Je kent ze wel, deze uitspraken. Ze zijn heel erg met onze (calvinistische) cultuur verweven, ook als je totaal niet calvinistisch bent opgevoed. En dus is het eigenlijk helemaal niet vreemd dat wat leuk is, wijkt voor alles wat moet. Want je weet heus wel dat het niet slim is en dat je ook je ontspanning nodig hebt.
Loyaal
Het is onze loyaliteit. Onze trouw aan wat we geleerd hebben in onze opvoeding, aan de waarden van onze cultuur. Door iets anders te doen, nemen we afstand van wat onze ouders ons geleerd hebben. Onbewust voelt dat niet goed, we willen hen niet afvallen. We willen onszelf niet buiten de groep plaatsen. Dáarom blijven we die laptop openklappen.
Inwisselen
Welk effect opvoeding en cultuur hebben op het dagelijks leven verschilt van persoon tot persoon. Ook waar en in welke mate je er last van hebt. Maar iedereen is op een of andere manier beïnvloed door de cultuur waarin hij of zijn opgroeit. Daar ontkom je niet aan. Dat is gelukkig niet het eindpunt. Je kunt een weg kiezen waarbij je niet opgejaagd wordt door alles wat moet, zonder stress over verwachtingen en verplichtingen. Dat is de weg waarbij je elementen uit je opvoeding en cultuur loslaat en ze inwisselt voor datgene wat echt bij je past.
